سکولاریسم و آزادی وجدان

در دهه‌های اخیر، تکثر فرهنگی حاصل از گسترش ارتباطات و افزایش چشمگیر مهاجرت‌ها، چالش‌های زیادی را پیش‌روی دولت‌های سکولار غربی، فیلسوف‌ها و نظریه‌پردازهای سکولاریسم گذاشته‌‌‌است؛ مانند وضعیت زنان برقع‌پوش در فرانسه و واکنش‌ها به کشیدن کاریکاتورهای پیامبران و شخصیت‌های مقدس. این چالش‌ها چارلز تیلور، فیلسوف سیاسی-اجتماعی و نویسندۀ کتاب «عصر سکولار»، و جاسلین مکلور، استاد فلسفۀ دانشگاه لاوال را بر آن داشت تا در کتاب «سکولاریسم و آزادی وجدان»، مشکلات اساسی مرتبط با مباحث علمی و نظری رابطۀ دین و سیاست را در جوامع معاصر غربی و در استان کبک کانادا بررسی کنند. نویسنده‌های این کتاب، در تلاش‌اند تا تحلیلِ مفهومیِ جدیدی از اصول سکولاریسم ارائه دهند که با جهان تکثرگرای معاصر همسو باشد.
در بخش دوم این کتاب، چارلز تیلور و جاسلین مکلور به شرح این موضوع می‌پردازند که برای رسیدن به دو هدف عمدۀ سکولاریسم –یعنی آزادی وجدان و احترام برابر– دولت‌ها، در کنار جدایی از کلیسا، باید به‌طور کامل در قبال دین‌ها بی‌طرف باشند تا اعتقاد دینی یا بی‌اعتقادی هیچ فردی، او را به شهروند درجهٔ دو تبدیل نکند. در ادامه، برای درک بهتر این بی‌طرفی، فصل‌های چهارم و پنجم کتاب به مبحث تمایز سکولاریزاسیون اجتماعی و سیاسی و شرح این مفهوم اختصاص می‌یابند که دولت سکولارِ بی‌طرف نباید هیچ اقدام ضددینی برای تسریع سکولاریزاسیون اجتماعی انجام دهد؛ مانند ممنوع اعلام‌کردن استفاده از نشانه‌های مذهبی در محیط کار.
درنهایت و به‌طور خلاصه می‌توان گفت که کتاب «سکولاریسم و آزادی وجدان» در تلاش است تا معنا و هدف سکولاریسم را ازنو مفهوم‌سازی کند و به این سؤال‌های اساسی پاسخ دهد:
چه‌طور می‌توان تنوع اخلاقی را مدیریت کرد که مشخصۀ اصلی جوامع کنونی است؟
آیا باید برای احترام به عقاید دیگران، آزادی بیان و اندیشه را محدود کرد؟